donderdag 31 december 2015

NAZIM HIKMET (1902 - 1963)




VANDAAG IS HET ZONDAG

Vandaag is het zondag.
Vandaag, voor de eerste keer,
lieten ze me buiten, in het zonlicht
en voor de eerste keer in mijn leven
keek ik op naar de lucht
verbaasd dat hij zo ver was
en zo blauw
en zo wijd.
Ik stond daar bewegingsloos
en ging dan vol respect op de zwarte aarde zitten
schurkte m’n rug tegen de muur.
Nu, geen enkele gedachte aan sterven,
Geen gedachte aan vrijheid, aan mijn vrouw.
De aarde, de zon en ik…
Ik ben gelukkig.


Naar de Engelse vertaling van Taner Baybars


www.alberthagenaars.nl

zondag 29 november 2015

D.H. LAWRENCE - Lucifer





LUCIFER

Engelen glanzen nog altijd, hoewel de stralendste viel.
Maar vertel me eens, vertel me, hoe weet gij
dat hij aan luister verloor tijdens het vallen?
In de donkerblauwe diepten, onder laag na laag aan
                                                                     duisternis,
zie ik hem leven als de robijn, fonkelen
uit het binnenst van zijn pracht,
verschijnen als de robijn in onzichtbaar donker, gloeien
in eigen aankondiging, bedoeld om ons te beroeren.




Schilderij: J. Juta
National Portrait Gallery, Londen



www.alberthagenaars.nl


zaterdag 31 oktober 2015

DYAH MERTA - Wong, de witte zwaan van de Nipah





WONG, DE WITTE ZWAAN VAN DE NIPAH


Nederlandse vertaling: Siti Wahyuningsih en Albert Hagenaars

SCHERPE suikerrietbladeren werden samengebonden. Even later zou deze streng gebruikt worden om Wong -de Indochinese minnares van Koh Asun- te slaan toen de mensen haar betrapt hadden net voordat ze probeerde weg te komen via de rivier de Nipah. Het huis van Koh Asun en enkele van zijn winkels stonden toen al in brand. Koh Asun zelf, een succesvolle transporteur van Chinese afkomst, hadden ze nog niet kunnen vinden. De inwoners van Sangir maakten vaak gebruik van zijn diensten. Toen ze een van de winkels binnenvielen, troffen ze alleen maar een paar knechten aan en een dienstmeid met een opvallend donkere huid. Achter dozen ontdekte Jaduk echter een vrouw die er vandoor ging. Ze zetten meteen de achtervolging in.

WONG, dat was haar bijnaam, rende als de geit van Wak Rohayat zodra die het zweepje hoorde knallen van de oude man met z'n sik. In blinde paniek holde ze struikelend door de stegen die vlakbij de rivier nog smaller werden. Toch nam haar kracht al af. Jaduk zat haar op de hielen en duwde haar omver waardoor ze met haar hoofd tegen de verrotte stronk van een bananenboom klapte en hij bovenop haar viel. Ze sleurden haar naar het suikerriet bij de rivier en snokten aan haar kleren totdat haar blanke huid een dankbaar doel werd van de samengevlochten, ruwe, met ragfijne naalden bedekte bladeren en meteen na de eerste zweepslagen in striemen opzwol. Het bloed vloeide al gauw over haar vel en de flarden textiel. Alles was doordrenkt van het bloed. Wong beet alleen maar op de rug van haar hand tegen de niet aflatende pijn. Nog niet afgeschrikt door haar gejammer, sjorden enkele mannen aan haar lijf. Het geluid van een rits. Wong begon harder te schreeuwen. Haar gekrijs wond de mannen alleen maar nog meer op. Ze verkrachtten haar net zolang totdat ze het bewustzijn verloor. Daarna sleepten ze de vrouw naar de rivier en gooiden haar in het water.

SINDSDIEN bestaat het verhaal over de vrouw met de blanke huid die vaak wordt gezien door mensen die bij de Nipah komen. Soms klinkt er het suizend en fluitend geluid als van wind door bamboe waarmee zij haar komst zou aankondigen. Enkele dorpsbewoners hebben haar wel eens ontwaard. De vrouw leeft voort, hoewel iedereen gelooft dat ze in deze rivier is overleden. Mensen die hier graag gaan vissen brengen Wongs verschijning in verband met de voorzienigheid. De komst van Wong viel immers samen met de komst van scholen vissen die al heel lang verdwenen waren. Er zijn echter nogal wat mensen die bang zijn, die geloven dat de vissen demonische krachten vertegenwoordigen, een van de gedaantes vormen van een immer nabije, wraakzuchtige Wong. Velen weigeren de vis te eten die hier gevangen wordt, omdat ze vrezen hierdoor te zullen sterven, een offer voor de rivier te worden, voor Wong.

KOH ASUN werd sinds die dag nooit meer gezien. Wongs lot is maar een deel van het verhaal dat samenhangt met de tragedie in Sangir. Een ramp die begon met de plundering van de kruidenierswinkels en brandstichting in de woningen van enkele inwoners. De mensen van Sangir zijn ontsteld door de gebeurtenissen waarvan ze dachten dat die bij hen nooit zouden kunnen voorkomen. Ze weten niet wie er verantwoordelijk voor is dat ze tenslotte niet meer naar buiten durven te gaan, dat ze ervoor kiezen deuren en ramen net zo dicht te houden als van het huis van Dalloh, die de eerste was om zich op te sluiten.


Deze vertaling werd gemaakt in opdracht van het internationale festival Read my World 2015 in Amsterdam.
This translation was commissioned by the international festival Read my World, Amsterdam, 2015.
Terjemahan ini dipesan oleh festival internasional Read my World, Amsterdam, 2015.






WONG, ANGSA PUTIH DI SUNGAI NIPAH

Oleh Dyah Merta

PUCUK-pucuk daun tebu dibundal dalam satu ikatan. Sebentar kemudian bundalan itu digunakan untuk mencambuk tubuh Wong –perempuan indocina, istri simpanan Koh Asun yang mereka temukan mencoba melarikan diri lewat sungai Nipah– setelah mereka membakar rumah Koh Asun dan beberapa toko kelontong saudagar itu. Mereka tak menemukan Koh Asun, lelaki keturunan Tionghoa yang menjadi saudagar besar dengan memegang distribusi barang yang sering digunakan oleh penduduk Sangir. Ketika mereka menggerebek salah satu toko kelontong Koh Asun, mereka hanya menemukan beberapa kacung dan babu perempuan berkulit gelap. Di belakang kardus, Jaduk melihat perempuan itu yang kemudian melarikan diri. Mereka lalu mengejarnya.

WONG, itu panggilannya. Ia berlari seperti kambing Wak Rohayat ketika mendengar cambuk lelaki tua berjenggot mirip bandotnya itu menghampiri. Wong berlari tersuruk-suruk melewati gang-gang yang merapat di belakang pertokoan hingga mencapai sungai. Tapi lari Wong tak bisa lebih kencang lagi. Jaduk menubruknya hingga hidung Wong tersuruk ke bonggol pisang busuk dan tertimpa tubuh gempal lelaki itu. Lalu beramai-ramai mereka menarik tubuh Wong ke perkebunan tebu yang letaknya tak jauh dari sungai. Tubuh Wong nyaris ditelanjangi hingga kulit putihnya menjadi sasaran empuk ujung daun tebu –yang tajam, berbulu dan cukup kasar– dan seketika melepuh merah oleh sekali cambukan hingga lama-lama berdarah seperti aliran sungai kecil. Sungai-sungai kecil yang kemudian tumbuh di mana-mana di sekujur tubuh Wong. Wong hanya menggigit punggung tangannya menahan rasa sakit. Belum jera dengan lenguh suara Wong akibat menahan rasa sakit, beberapa lelaki merangsek dan menekan tubuhnya. Sementara seorang lagi membuka resleting celananya. Perempuan itu melenguh lebih keras. Lenguh suaranya kian membangkitkan birahi mereka. Akhirnya mereka beramai-ramai memperkosa Wong hingga tergolek tak sadarkan diri. Lalu mereka mengangkat tubuh Wong dan membuangnya ke sungai.

SEJAK itu muncul cerita tentang perempuan berkulit putih yang sering dilihat orang-orang melewati sungai Nipah. Wong meniti sungai Nipah di atas sebuah perahu kayu dengan payung putih dan gaun putih. Rambutnya hitam tergerai panjang. Kadang terdengar suara desau pohon bambu serupa seruling mengiring kemunculannya. Beberapa penduduk pernah menjumpainya. Perempuan itu tetap hidup sekalipun sudah dipercaya mati di sungai itu. Beberapa orang yang suka memancing di sungai menghubungkan kehadiran Wong dengan rejeki. Kedatangan Wong acapkali bersamaan dengan munculnya segerombolan ikan yang sudah lama hilang. Tak sedikit yang takut dan mempercayai jika ikan itu adalah ikan siluman, jelmaan karib Wong yang hendak menuntut balas. Banyak yang enggan memakan ikan-ikan yang didapat dari sana sebab takut mati dan menjadi tumbal sungai Nipah seperti Wong.

KOH ASUN menghilang sejak hari itu. Wong hanya sebagian kisah yang mengiringi tragedi yang singgah di Sangir. Tragedi yang bermula dengan penjarahan terhadap toko-toko kelontong dan pembakaran beberapa rumah penduduk. Orang-orang Sangir tercengang dengan adanya peristiwa yang tak pernah mereka sangka akan singgah di desa mereka. Mereka tak tahu siapa yang ada di belakang peristiwa yang membuat mereka akhirnya enggan keluar rumah dan memilih menutup pintu dan jendela sebagaimana rumah Dalloh yang mengawalinya.|


www.alberthagenaars.nl


woensdag 30 september 2015

HENDRIK NORDBRANDT - Leugens





LEUGENS

Het is gelogen wat ik schreef in de verbrande brief,
Dat ik de hele tijd aan jou dacht
Maar ik denk wel meestal aan jou.

Het is ook gelogen dat ik niet kan slapen:
Ik slaap prima, bovendien droom ik over andere vrouwen.

Maar wanneer ik ontwaak, denk ik allereerst aan jou.

Ik kleed de mooie vrouwen op straat
Uit met m’n ogen terwijl ik niet
Aan jou probeer te denken.

En ik neem zo diep mogelijk
Hun geur in me op, tot ik ervan tol.

Maar alle vergelijkingen vallen uit
In jouw voordeel, vergroten mijn eenzaamheid.


Naar de Engelse vertaling van John Irons
Foto: onbekend


www.alberthagenaars.nl


zondag 28 juni 2015

RATRI NINDITYA - De envelop





DE ENVELOP

veel van wat je op straat ziet doet je tere hart huilen,
gemoed vervuild door airconditioning en een kunststof matras

mijn leven voelt zo waardevol aan
tegelijk is het echter niet echt belangrijk

stille ingezakte sofa, ik stort m'n hart uit bij jou
het koude zweet breekt me uit
mijn kousen zakken af

de wond ettert door in een stadsbus in Jakarta
gevoelens op een A4'tje glijden in de envelop

ik kus jouw klamme voorhoofd
als afscheid tot de volgende ontmoeting



AMPLOP

banyak kejadian di jalan yang bikin hati lemahmu menangis
hati pupuran er kondisyoner dan matras latex

hidupku terasa begitu berharga
tapi begitu tidak penting sekaligus

bangku yang sepi dan peyot kucurahkan diriku padamu
berkeringat dingin
berkaus kaki longgar

menanak luka di dalam kopaja
menyelipkan perasaan a4 di dalam amplop

kucium keningmu yang lembab
sampai kita bertemu lagi



www.alberthagenaars.nl

zondag 31 mei 2015

MAURICE MAETERLINCK - In afwachting





IN AFWACHTING

Mijn ziel heeft haar vreemde handen
Verstrengeld aan de einder van mijn zichtveld;
Willig toch mijn verwilderde dromen in
Tussen de lippen van uw engelen!

Wachtend onder mijn vermoeide blik,
Met haar mond gereed voor gebeden
Die tussen mijn oogleden zijn vergleden
Waarvan de lelies zich niet ontvouwen;

Brengt zij in mijn diepste verbeelding
Haar onder mijn wimpers van blaadjes ontdane
Borsten tot rust, knipoogt ze bij al de gevaren,
Door de ene leugen na de andere ontbrand.


Attente



www.alberthagenaars.nl

woensdag 1 april 2015

ROXANA DONCU - De stervende rat





DE STERVENDE RAT

In de zon en hitte van een late augustusdag
Lag een rat te kreperen.

Ver weg van zijn schuilplaats en talrijke kroost.

Hij lag midden op straat
Maar was eigenlijk best eenzaam.

Stikkend in stof onder een wolkenloos blauwe lucht
Een briesje – geen mooiere dag
Om dood te gaan.

Maar daar dacht hij niet aan.
Hij kronkelde en probeerde verder te kruipen,
Weg van de nieuwsgierige blikken van voorbijgangers
Ver weg van hun walging.

Want hij was een nachtwezen,
Dat met bovennatuurlijke zaken te maken had
De trawant van heksen
Die kinderen verslond.

Eén oog was beschadigd en zag niks meer.
Het andere weerspiegelde angst.
Het gif vrat verder, beetje bij beetje,
Terwijl zijn klauwtjes nog een uitweg zochten in het stof.

Zij groeven alleen maar zijn graf.

En nergens was de rattenvanger van Hameln
Om zijn dood in een mythisch verhaal te vangen
Zijn angst in een heldendaad te vertalen.



Naar 'The death of a rat' van de Roemeense dichteres Roxana Doncu, die haar originele tekst in het Roemeens, getiteld 'Moartea unui șobolan', zelf in het Engels vertaalde.



MOARTEA UNUI SOBOLAN

În zăpușeala unei după-amiezi de august
Un șobolan stătea să moară.

Departe de vizuina lui și de numeroasa sa familie.
De fapt era singur ca un câine în mijlocul drumului,
Ca să zic așa.

Scăldâdu-se în praf sub un cer senin ca cristalul
O adiere de vânt - nu și-ar fi putut alege o zi mai frumoasă
Să moară.

Dar nu se gândea la asta.
Se zbătea și încerca să meargă mai departe,
Departe de privirile curioase ale trecătorilor și bicicliștilor
Departe de scârba lor.

Pentru că era o ființă nocturnă,
O creatură a întunericului și ascunzișurilor
Tovarăș al vrăjitoarelor
Devorator de copii.

Un ochi era încețoșat și nu putea vedea.
În celălalt se oglindea frica.
Otrava îl rodea, încet-încet
Deși ghearele lui încă își mai căutau scăparea săpând,

Îi săpau doar groapa.

Și nu cânta niciun fluier fermecat în jur
Să-i prefacă moartea în mit
Să facă din frică erou.



www.alberthagenaars.nl

maandag 30 maart 2015

NORMAN LEVINE - Wachtend op de geboorte van een kind





WACHTEND OP DE GEBOORTE VAN EEN KIND

Ik zat daar te luisteren naar alle pijn in een stem
En keek hoe de hemel van zacht blauw werd
Zodat de huizen tevoorschijn kwamen uit de nacht, ik kon hun vensters zien.
En plotseling, vanuit het niets, schoot een klein zwart speelgoedding,
Een vogel, door het blauw, bereikte de telefoonkabel
Vlakbij het raam, ging zitten en floot.



While Waiting for the Birth of a Child
Vertaling: gastredacteur Erick Kila


www.alberthagenaars.nl

zaterdag 21 maart 2015

TOMAS DE FAOITE - Ik leg de wind op je aan betekent



Foto: Siti Wahyuningsih



IK LEG DE WIND OP JE AAN BETEKENT

dat ik de vrees voor god in je jaag
dat ik je middels de wind
tot de heer bekeer, of anders
angst voor de wind bijbreng

en in een ongelovige verander
en jou mijn woorden van bekering
op de schouders laat dragen
door een bos van omvallende bomen

wat me herinnert aan Dylans
we hebben geen weerman nodig
om te weten hoe de wind staat,
wat me eraan herinnert,

dat een zangvogel, Menura superba,
sinds het vellen van de bomen
het geluid nabootst
van een kettingzaag in de bossen.



www.alberthagenaars.nl

zaterdag 21 februari 2015

EDITH LOMOVASKY-GOEL - Twee gedichten





WILDERNIS

Ledematen van stemloze lichamen
verdwijnen
door de groeven van een lied
in een masker
in een verstikkingsdood
dwars door de angst
in een vaartuig zonder hemel
te varen

Deze woestijn heeft ál
haar oases verloren
waar de planeet aan God raakt



ZOEKTOCHT

Wat een marteling
deze benen zonder ziel
deze ogen zonder glimlach
deze lange processie van wapens
die in het licht haken

Hoeveel stemmen die smeken om
Bilaadi
Moledet
neerziend op de vraatzucht van onze grotten



Biladi en Moledet betekenen ‘thuisland’ in het Arabisch en Hebreeuws



From: 'Cuerpo Mediterraneo', 2003



www.alberthagenaars.nl

zondag 25 januari 2015

EUGENIO MONTALE - 'Bleek en diep in gedachten rusten'




‘BLEEK EN DIEP IN GEDACHTEN RUSTEN'

Bleek en diep in gedachten rusten
Op het middaguur, bij de hete muur van een hof,
Tussen doornstruiken en droge stengels luisteren
Naar het wroeten van merels, het schuifelen van slangen.

Op de wikke of in de scheuren in de grond speuren
Naar colonnes rode mieren die nu eens
Uiteenvallen, dan weer samenstromen
Bovenop hopen opgeworpen aarde.

Door het gebladerte langdurig turen
Naar het verre trillen van de schubben van de zee,
terwijl haperend slijpen van krekels
opstijgt van de kale heuveltoppen.

En, wandelend onder de verzengende zon, ervaren,
Met een mengeling van droefheid en verbazing,
Hoe alles wat leeft en beleeft samen-
Valt in het volgen van een muur,
afgezet met de scherpste flessenscherven.


‘Meriggiari pallido e asserto’



www.alberthagenaars.nl